کشف نزدیکترین ستاره ی نوترونی

کشف نزدیکترین ستاره ی نوترونی

ستارگان نوترونی دسته‌ایی از ستارگان هستند که از بقایای یک انفجار ابرنواختری پدید می‌آیند و ستاره شناسان معمولا آن‌ها را در کنار بقایای یک ابرنواختر یا یک ستاره ی همدم می‌یابند. تاکنون تنها ۷ ستاره‌ی نوترونی تک و بدون همدم شناخته شده است. دانشمندان دانشگاه‌های ایالات متحده و کانادا٬ در بررسی یک منبع پرتوی ایکس که ماهواره‌ی « رزت » (ROSAT) آلمان و ‌آمریکا آن را کشف کرده بود، پس از کمک گرفتن از ماهواره‌ی سویفت ناسا و سپس تلسکوپ چاندرا و در نهایت رصدخانه‌ی جمینی شمالی هاوایی به این نتیجه رسیدند که جرم مورد بررسی یک ستاره‌ی نوترونی است که از صفحه‌ی راه شیری خارج شده است. این ستاره‌ی نوترونی که «کالورا» (Calvera ) نام دارد٬ بین ۲۵۰ تا ۱۰۰۰ سال نوری از ما فاصله دارد.
در این بررسی، بیش از ۱۸۰۰۰ منبع تابش پرتوی ایکس در طول موج‌های مختلف مورد بررسی قرار گرفت. این ۱۸۰۰۰ منبع را ماهواره‌ی آلمانی-آمریکایی « رزت » در سال‌های دهه ی ۹۰ کشف کرده بود. پس از بررسی در طول موج‌های مختلف مشخص شد که منبعی با نام ۱RXS J۱۴۱۲۵۶.۰+۷۹۲۲۰۴ در طول موج‌های پرتو ایکس درخشش بسیار بیش‌تری از سایر بخش‌های طیف الکترومغناطیس مانند نور مرئی، فرو سرخ و رادیویی دارد.
سپس با کمک گرفتن از ماهواره‌ی سویفت ناسا، اطلاعات بیش‌تری از این منبع ناشناخته به دست آمد و مشخص شد درخشش آن برابر با همان میزانی است که سال‌ها پیش رزت اندازه گیری کرده بود. آنگاه بزرگ‌ترین تلسکوپ زمین را برای بدست آوردن اطلاعات نوری در خدمت گرفتند. اما تلسکوپ ۱/۸ متری جمینی در هاوایی هیچ اثری از منبع مرموز رصد نکرد. حتی کوچک‌ترین اثری از این منبع در تصاویر یافت نشد و معلوم شد که این منبع هر چه که باشد تنها در طول موج پرتو ایکس می درخشد.
با توجه به اطلاعات به دست آمده، هیچ نظریه‌ای نمی‌توانست به طور کامل وضعیت را شرح دهد. به احتمال زیاد، این جسم نوع پیچیده‌ای از ستارگان نوترونی است همچنین بعید نیست نوع جدیدی از اجرام در فضا باشد. مورد عجیب دیگری هم درباره‌ی کالورا وجود دارد. ستارگان نوترونی به طور معمول در صفحه‌ی راه شیری پدید می‌آیند ولی کالورا در بخش‌های خارجی صفحه‌ی کهکشان واقع شده است. ممکن است کالورا در صفحه‌ی راه شیری تشکیل شده و سپس بر اثر نیرویی به خارج از صفحه رانده شده باشد. با کشف کالورا، دانشمندان می‌گویند ممکن است تعداد زیادی از این گونه اجرام در گیتی وجود داشته باشد که با بررسی‌های بیش‌تر در سال های آینده اطلاعات ارزشمندی از چگونگی شگل گیری این اجرام و ساختار آنها بدست خواهند آورد.

سیاره ای با آینده ی مشابه زمین

سیاره ای با آینده ی مشابه زمین

تیمی بین المللی از اخترشناسان٬ خبر کشف اولین سیاره‌ی فراخورشیدی در حال چرخش به دور ستاره‌ای در حال مرگ را اعلام کردند. این کشف که نتیجه‌ی تحقیقی ۷ ساله است در شماره‌ی سپتامبر مجله‌ی نیچر چاپ خواهد شد.
این سیاره تصویری از سرنوشت زمین را در ۴ تا ۵ میلیارد سال آینده تداعی می‌کند و آن زمانی است که خورشید سوخت هیدروژنی خود را به اتمام می رساند٬ به صورت یک غول قرمز فوق العاده منبسط می‌شود و لایه‌های بیرونی خود را با درخشی هلیومی به بیرون پرتاب می‌کند. سیاره کشف شده‌ی اخیر با نام « V ۳۹۱ Pegassi b»٬ از تمامی تغییرات ستاره‌ی مادر خود جان سالم به در برده است. تیم تحقیقاتی بین المللی به رهبری «رابرتو سیلووتی»(Roberto Silvotti) دریافتند که سیاره‌ی مذکور به دور ستاره‌ای کم نور در صورت فلکی فرس اعظم در حال چرخش است.
«استیو کاوالر»(Steve Kawaler)٬ استاد فیزیک و اخترشناسی دانشگاه ایالتی «آیوا»(Iowa) می‌گوید:"نکته‌ی هیجان انگیز در کشف این سیاره٬ نجات یافتن سیاره از انبساط ستاره و درخش هلیومی آن است. این نکته می‌تواند نشان دهنده‌ی ادامه ی حیات سیاره زمین٬ پس از انبساط خورشید در آینده‌ای دور باشد. قبل از آن که این ستاره لایه‌های بیرونی خود را از دست بدهد٬ سیاره در فاصله‌ای معادل با فاصله کنونی زمین تا خورشید به دور این ستاره می‌چرخید."
کاوالر افزود: "با توجه به این که این سیاره از مشتری بزرگ‌تر است٬ نمی توانیم خیلی خوشحال باشیم. سیاره‌ای کوچکتر همانند زمین می‌تواند آسیب پذیر باشد." کاوالر در سال ۲۰۰۳ با هماهنگ کردن رصدهای این گروه تحقیقاتی ۲۳ نفره که به وسیله‌ی شبکه‌ی تلسکوپ‌های «Whole Earth » انجام می‌شد٬ به آن‌ها کمک کرد. این مجموعه شامل شبکه‌ای از رصدخانه‌ها در سراسر جهان است که به منجمین امکان اندازه گیری‌های مداوم تغییرات روشنایی ستاره‌های متغیر را می‌دهد. کاوالر همچنین با انجام برخی محاسبات به پیشرفت این پروژه کمک کرد. این محاسبات به منظور اطمینان یافتن از این نکته بود که بی نظمی‌های حرکت مداری ستاره به واسطه‌ی سیاره‌ی مذکور است. اخترشناسان دریافتند در حال حاضر شعاع مداری این سیاره ۷/۱ برابر فاصله‌ی متوسط بین خورشید و زمین است. ستاره‌ها با پیر شدن به فاز غول سرخی خود می‌رسند٬ در این هنگام به شدت منبسط شده و به آسانی قادر به بلعیدن سیارات درونی نزدیک به خود هستند.
سیلووتی خاطر نشان ساخت: "اتفاق مشابهی برای خورشید خواهد افتاد. انتظار می‌رود که عطارد و زهره در لایه‌های خورشید ناپدید گردند در حالی که مریخ به احتمال زیاد باقی می‌ماند. سر نوشت زمین مشخص نیست زیرا موقعیت آن مرزی است. به نظر می‌آید که احتمال از بین رفتن زمین در هنگام غول سرخی خورشید زیاد باشد٬ اگر چه با قطعیت نمی‌توان صحبت کرد."

جستجوی اجرامی شگفت انگیزتر از سیاهچاله ها

جستجوی اجرامی شگفت انگیزتر از سیاهچاله ها

می‌دانیم که سیاهچاله‌ها پیش از این در دسته اجرامی بسیار ناشناخته و رازآمیز قرار داشتند. تصوری که از این اجرام وجود دارد، اینگونه است که جسمی بسیار کوچک جرمی معادل جرم چندین خورشید را در نقطه‌ای فشرده کرده است. اما موضوع این خبر٬ کشف جرمی شگفت انگیزتر از سیاهچاله‌ها است. نظریه تکینگی بدون پوشش (naked singularity)، حاکی از آن است که سیاهچاله آنقدر سریع به دور خود می‌گردد که در نهایت با فقدان افق رویداد مواجه می‌شود. سیاهچاله‌ها زمانی شکل می‌گیرند که ماده‌ی ستاره‌ای بزرگ بر روی خود فرو بریزد، و در این حین، فشار لازم به طرف خارج برای خنثی کردن نیروی گرانشی که به طرف داخل وارد می‌شود، وجود نداشته باشد. از این رو فشار گرانش به سایر نیروهای داخلی غلبه می‌کند و سیاهچاله تا بینهایت در خود فرو می‌ریزد. در این صورت نیروی گرانشی به قدری زیاد می‌گردد که حتی نور نیز نمی‌تواند از آن بگریزد. در نهایت سیاهچاله در پوششی تاریک از خودش احاطه می‌شود که ما آن را افق رویداد می‌نامیم. اجرام و تابش‌ها هنگام رد شدن از افق رویداد ناگزیر به سمت سیاهچاله کشیده می‌شوند. به همین دلیل ما آن ها را نمی‌بینیم و سیاه می‌نامیم. تمام سیاهچاله‌های کشف شده تا‌کنون ، دارای چرخش به دور خود بوده‌اند. گاهی آنقدر زیاد که به بیش از ۱۰۰۰ دور در ثانیه می‌رسید. اما در این نظریه جدید، اگر شما سیاهچاله‌ای را بیابید که سرعت گردش به دور خودش بسیار زیاد باشد، در آن صورت مقدار حرکت زاویه ای چرخشش، بر نیروی گرانش حاصل از جرمش غلبه می‌کند و می تواند افق رویداد را کاهش دهد و یا از بین ببرد و سیاهچاله را بدون پوشش کند. اما سیاهچاله‌ای با ۱۰ برابر جرم خورشید، به سرعت چرخشی بیش از چند هزار دور بر ثانیه نیاز دارد.
مطابق با نتایج تحقیقات دانشگاه‌های «دوک» (Duke) و «کمبریج» (Cambridge)، جرمی با چنین مشخصاتی را می‌توان در لنزهای گرانشی کشف نمود. لنز گرانشی قسمتی از فضا است که در آن جسمی با جرم زیاد مانند سیاهچاله وجود دارد و با توجه به نیروی گرانشی که دارد مانند یک عدسی طبیعی عمل می‌کند، و نورهای رسیده از فواصل دور را خمیده و در نهایت کانونی می‌کند. اگر نتایج این تحقیقات درست باشد، اخترشناسان می‌توانند چنین اجرامی را که در نظریه جدید پیش بینی شده ثبت و شناسایی کنند